آشنایی با روش پیمایشی در تحقیقات علوم سیاسی وروابط بین الملل

یکی از موضوعات مهم در روش تحقیق انتخاب روش دست یابی به داده ها میباشد .امروزه روشهای زیادی برای دست یابی به حقایق علمی ابداع شده است روشهای تحلیلی -توصیفی ،روش تحلیل محتوی ،کیو،روش تمایز معنایی وغیره از جمله این روشها میباشد .مهمترین وکاربردی ترین روش تحقیق در علوم انسانی  روش پیمایشی میباشد.این در حالی است که روش پیمایش در 1790 توسط پزشکان برای تحقیق در مورد مسائل بهداشتی در آمریکای شمالی ابداع شد

در این روش، هر مرحله ،زمانی انجام میشود که مرحله قبلی ظهور و بروز یافته باشد. مراتب روش پیمایشی عبارتند از: کلیات پژوهش، تدارک نظری تحقیق، روش شناسی تحقیق، بررسی یافته ها، جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات

پیمایش روش کار با جمعیت بزرگ است. روش پیمایشی، روشی تبیینی و کمی است

روش پیمایشی، مجموعه ای از اقدامات سازمان یافته و روشمند برای اندازه گیری و شناخت عقاید عمومی موجود در یک جامعه یا بخشی از آن است که نتایج آن، مبین جهت گیری ذهنی-روانی جامعه است. از دست آوردهای این روش، می توان برای توصیف وضعیت نگرشهای عمومی و عوامل مرتبط با آن و نیز ارتقای کمی یا کیفی جامعه یا یک سازمان استفاده نمود.

کارکردهای عام روش پیمایشی

اول  -  دریافت وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه

دوم  -   شناسائی افت وخیزها، نقاط بحرانی و حادثه خیز، حساسیت ها، تنش ها، تناقض ها و شناسائی روندها

سوم -  ارائه تصویر افکار عمومی

چهارم  -  بررسی نیازها، علائق، اولویتها، ذائقه های متفاوت و متنوع مخاطبین

پنجم-    ارزیابی پیامدها و نتایج سیاستها و برنامه های اجراء شده

فصلهای روش پیمایشی

تعیین عنوان طرح: اولین مرحله در طراحی طرح تحقیق، تعیین عنوان پژوهش است. ملاحظات ضروری در انتخاب عنوان عبارت است از جامع بودن، مانع بودن، ساده و قابل درک بودن، کلی نبودن، طولانی نبودن، روان بودن

فصل اول: کلیات پژوهش

الف :مقدمه شامل

اول طرح موضوع/مسئله و تعریف آن. در این بخش ذکر مدخل ورود به بحث، تعریف عنوان، بیان آسیبهای منبعث از عنوان (در صورت مسئله محور بودن) و یا تشریح ابعاد عنوان (در صورت موضوع محور بودن)، ذکر انگیزه طرح این عنوان و در نهایت سئوال اصلی/ایده اصلی/ مجهول اصلی را بیان میکنیم

دوم بیان ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق

دلایل نظری: ما به چه سئوالی پاسخ می دهیم؟ چه مشارکتی در علم داریم؟

دلایل عملی: چه مشکلی را رفع میکنیم؟ کاربردهای تحقیق کدامند؟

سوم تشریح فرآیند تاریخی موضوع تحقیق

آیا این عنوان قبلاً کار شده است؟ اگر بدیع است، میگوئیم قبلاً کار نشده و بدیع است و جنبه های نوآورانه آن کدامند؟ و اگر قبلاً کار شده، میگوئیم در گذشته چه تصویری از موضوع وجود داشته، الان چه تصویری از آن وجود دارد؟ و اگر با این روند پیش برویم تصویر آن در آینده چه خواهد بود؟

ب: بیان اهداف شامل هدف کلی و اهداف فرعی

هدف کلی منطبق بر عنوان است. اهداف جزئی ناظر بر متغیرها و مفاهیم تحقیق هستند

عنوان: نقش ناجا در تامین امنیت اجتماعی و ارائه الگوی مناسب

هدف کلی: شناخت نقش ناجا در تامین امنیت اجتماعی و ارائه الگوی مناسب

اهداف جزئی: شناخت انواع نقش ها میباشد که میتوان از سوالات فرعی تخقیق این اهداف را به دست آورد

چرا تحقیق را انجام میدهیم؟ وقتی ابعاد علت تحقیق مشخص شوند، این موارد، هدف جزیی  را تشکیل میدهند.

فصل دوم: تدارک نظری تحقیق

اول: تاریخچه: تاریخچه دو وجه دارد. تاریخچه زمینه یا حوزه مورد مطالعه/پدیده مورد مطالعه و طرح سوابق تاریخی عنوان موردمطالعه است به عنوان مثال

در تحقیق «تهدیدات رسانه ای غرب ....»، وجه اول تاریخچه به سابقه هریک از رسانه ها در ایران و جهان اشاره میکند و وجه دوم به این اشاره میکند که تهدیدات در رسانه ها از چه زمانی آغاز شده است؟ و هر یک از این تهدیدات را در ایران و جهان مورداشاره قرار میدهد.

دوم :شناسائی متغیرها و مفاهیم تحقیق و ارائه مستندات آنها: مهمترین نقش فصل دوم، پشتیبانی از متغیرها، مفاهیم و ادعاهای محقق است و به ازای هر حرفی که زده میشود باید سند ارائه شود.

سوم: ارائه منابع تکمیلی برای تبیین دقیقتر موضوع تحقیق: به منابعی ارجاع داده میشود که به شفاف سازی وضع کمک میکند و از برخی دیدگاههای مورد اشاره در منابع ارجاعی، برخی متغیرها و مفاهیم تحقیق مورد تاکید قرار میگیرند. مفاهیم و متغیرهای تحقیق با استفاده از منابع نظری (شامل تالیف، تدوین، ترجمه و ...) و یا مطالعات پژوهشهای پیشین (تحقیقات) مجدداً ظهور یافته و اثبات میشوند.

چهارم: ارائه تعاریف نظری: تعاریف باید به استناد منابع و آثار ارائه شوند. تمام تعاریف مورد اشاره در منابع در فصل دوم ذکر می-شوند و در فصل سوم، تعریفی که مورد قبول ما هست، را بیان میکنیم که تحت عنوان تعریف نظری متغییر ذکر میشوند.

پنجم:   چارچوب نظری: از بین آنچه محقق به عنوان مبانی نظری ذکر کرده، دو یا سه رویکرد که با موضوع همخوانی بیشتری دارند و برای تحلیل نتایج بهتر میتوان از آنها بهره گرفت، چارچوب نظری را تشکیل میدهند.

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

در روش پیمایش ،فصل سوم دوازده تیتر دارد شمای تحقیق،بیان سوالات ویا فرضیه های تحقیق ،تعاریف نظری وعملی متغیرها،روش تحقیق ،تکنیک تحقیق جامعه آماری،برآورد حجم نمونه،روش نمونه گیری،رویه گرد آوری اطلاعات ،سطح تجزیه وتحلیل،تکنیک های اماری مورد استفاده برای توصیف وتحلیل،محدودیت های روش شناختی پژوهش.البته هر کدام از این تیترها نیاز به تحلیل دارد که از دامنه ارایه این وبلاگ خارج است لذا یشنهاد میشود برای مطالعه بیشتر به مقالات وکتب اساتید ارجمند دکتر سید رضا نقیب السادات یا دکتر حافظ نیا مراجعه فرمایید

فصل چهارم:بررسی یافته ای تحقیق - توصیف وتحلیل یافته ها

فصل پنجم:نتیجه گیری بر آمده از فصول دوم وچهارم

        

 

 



نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در سه شنبه 90 فروردین 16 ساعت ساعت 10:36 صبح